KARİYER YÖNETİM ARAÇLARI

 n  Eğitim ve geliştirme

n  Proje çalışmaları

n  İş zenginleştirme

n  İş rotasyonu

n  Kariyer haritası

n  Kariyer danışmanlığı

n  Kariyer rehberliği

n  Kariyer merkezleri

Eğitim ve geliştirme

Eğitim: Çalışanların mevcut işlerini yapmaları için sahip olmaları gereken niteliklerle ilgili gelişimlerini amaçlar.

Geliştirme: Bireysel ve kurumsal etkinliği geliştirmek üzere çalışanlara ihtiyaçları olan bilgi ve becerileri kazandırmayı ve kariyer hedeflerini gerçekleştirmek için destek vermeyi hedefler.

Proje çalışmaları

Proje çalışmalarında amaçlanan çalışanların farklı bilgi, beceri kazanmaları ve yeteneklerini farklılaştırmalarıdır. Örgüt içinde ve dışında farklı kişilerle çalışarak ilişki ağlarını geliştirmeleri, örgütün genel işleyişi hakkında bilgi edinmeleri, büyük resmi görmeleri adına yapılan bir çalışmadır.

İş zenginleştirme

İşgörene kendi işi ile ilgili olarak planlama, örgütleme, denetleme yapabilme konusunda yetki ve sorumluluk verilmesidir. Mevcut iş, yeni deneyimler, genişletilmiş sorumluluklar, teşvik edici özellikler kazandırmak üzere yeniden organize edilir. Dikey iş yüklemesi olarak da adlandırılır.

Bulunduğu yerde mutsuz olan ve başka bir görevde başarılı olacağına inanılan çalışanın işi daha çok iş ve işlem yapabilecek şekilde yeniden organize edilir. Aynı şekilde işini yetersiz gören yetenekli çalışanların da işleri zenginleştirilebilir. Çalışanın sorumluluk alanı genişletilir, ya bulunduğu pozisyondan başka yetkileri elde etmesi için başka pozisyona, ya da bulunduğu pozisyondan ayrılmayarak farklı rol ve yetkiler kazandırılmasıdır. Örneğin: Kalite Yönetim Uzmanı + Stratejik Planlama Süreç Sorumluluğu

İş zenginleştirmenin amacı;

• Çalışanların iş tatminini arttırmak,
• Rutin haldeki işlerden kurtulmak için yeni olanaklar yaratmak,
• Performansı, iş tatmini ile beraber arttırmak,
• İyi beşeri ilişkiler geliştirmek,
• Yüksek standartlarda hizmet vermek,
• Sürekli iş katılımında bulunarak, yaratıcı olunmasını sağlamak,
• Planlama ve kontrol etme sorumlulukları arttırmaktır.

İş zenginleştirme ilkeleri;

• Sorumluluğu azaltmadan bazı kontrolleri kaldırmak,
• İşi yapan bireyin hesabını vermesi,
• İşin başından sonuna kadar sorumluluk
• Çalışana, işini yaparken özgürlük vermek,
• İşe, daha önce yapılmayan yeni ve daha zor görevler eklemek,

İş Rotasyonu

İş rotasyonu örgüt içinde çalışanın yatay bir şekilde yer değiştirerek değişik görevler üstlenmesidir. Önceden belirlenmiş program ve programda öngörülen sürelere göre o anda yaptığı işle ilgili bazı faaliyet ve görevlere geçmesidir.

İşletmeye katkısı uzun vadede ortaya çıkar. Kısa ve orta vadede örgüte maliyeti yüksektir. Kritik ve beklenmedik durumlarda, insan kaynakları için önlemidir.

Kariyer Haritası

Bir organizasyon içinde bir işten diğerine ilerleyebilmenin yollarını belirlemek üzere kullanılan bir tekniktir. Bir anlamda tüm pozisyonları içeren, pozisyonlar arasında geçiş yollarının net olarak belirlendiği bir organizasyon şemasıdır. Bu şemada hangi pozisyondan sonra hangi pozisyonlara geçilebileceği ve bunun için gerekli deneyim ve yetkinlikler açıkça belirlidir. 

Kariyer haritasında bulunması gerekenler,

n  Pozisyonun görev ve sorumlulukları (iş tanımı)

n  Pozisyon için gerekli nitelikler (iş nitelikleri)

n  O pozisyona organizasyon içindeki hangi diğer pozisyonlardan gelinebileceği

n  O pozisyondan organizasyon içindeki hangi diğer pozisyonlara geçilebileceği 

Kariyer yolları

İş analizi yoluyla işyerindeki çeşitli işler için gerekli beceri, bilgi ve diğer niteliklerin saptanması, içerik, bilgi ve beceri gerekliliğine bağlı olarak işler arasındaki benzerliklerin ortaya çıkarılması, benzer işlerin iş aileleri biçiminde gruplandırılması, bu iş aileleri arasında, daha sonra kariyer yollarını temsil edecek olan mantıki ilerleme çizgisinin oluşturulmasıdır.

Kariyer danışmanlığı

Kariyer Danışmanlığı, kişilerin ilgi ve isteklerini dikkate alarak, kişilere organizasyon içerisinde ilerlemelerini sağlayacak kariyer yolları ve gereklilikleri hakkında bilgi verilmesidir. Kurum içi ve kurum dışından sağlanabilir.

Kariyer rehberliği

Kariyer danışmanlığının tamamlayıcı unsurudur ve İK uzmanları kariyer rehberi olarak faaliyet gösterir. İK bölümleri dışında mentor adı verilen deneyimli yöneticiler de kariyer rehberliği yapabilmektedir. Mentorluk, bir usta-çırak ilişkisini andırmaktadır. Bir meslekte uzman bir kişinin mesleğe yeni başlayan kişinin istenen düzeye gelmesine yardımcı olduğu süreçtir. Kariyer rehberliği bir anlamda, bireysel kariyer yönetimi konusunda organizasyon dışında yapılan danışmanlık hizmetinin organizasyon içinde verilmesidir. Fırsatlar, gelişim olanakları vb. konularda bilgi verir.

Kariyer merkezleri

Kariyer merkezleri, kariyer yönetimi uygulamalarına destek sağlamak üzere, çalışanların kendi kendilerini değerlendirmelerine katkıda bulunan, eğitim ve danışmanlık hizmeti veren örgüt içi kuruluşlardır. Bu merkezler kariyer danışmanlığı ve kariyer rehberliğinin; gelişmiş, işlevsel hizmetler üstlenmiş ve kurumsallaşmış bir şeklidir.

           

Kariyer merkezleri şu hizmetleri sağlar:

n  Kariyer atölyeleri (workshops) oluşturmak,

n  Yazılı okuma materyalleri oluşturmak, kurslar düzenlemek,

n  Kariyer yolları ve iş gereklilikleri hakkında bilgi aktarmak,

n  Beceri ve yetenek testleri uygulamak,

n  İşletme içi ve dışı eğitim ve geliştirme programları oluşturmak.